Toplumumuzda gerçekte penisleri küçük olmadığı halde bir çok insan küçük penis şikayeti ile Çocuk Cerrahi ve Üroloji doktorlarına başvurmaktadırlar. Bu yüzden psikolojik sorunlar ve buna bağlı cinsel fonksiyon bozuklukları olabilmektedir. Özellikle kilolu çocuklarda penis normal büyüklükte olmasına rağmen aile tarafından küçük penis gibi algılanır.
İçindekiler
Normal Penis Nedir?
Ayakta idrar yapmaya izin veren ve cinsel fonksiyonları için yeterli olan penise normal penis denir. Penisin normal olmadığına veya küçük olduğuna karar verebilmek için gerdirilmiş penis uzunluğunu bilmek lazım. Gerdirilmiş penis uzunluğunu ölçmek için penis gerdirilir ve penis kökünden ucuna kadar olan uzunluk cetvel ile ölçülür.
Gerdirilmiş Normal Penis Uzunluğu Tablosu
Yaş | Ortalama +SS (Cm) | 2,5 SS (Cm) |
Yenidoğan | 3.5 ± 0.4 | 2.4 |
0-5 Ay | 3.9 ± 0.3 | 1.9 |
6-12 Ay | 4.3 ± 0.8 | 2.3 |
1-2 Yaş | 4.7 ± 0.8 | 2.6 |
2-3 Yaş | 5.1 ± 0.9 | 2.9 |
3-4 Yaş | 5.5 ± 0.9 | 3.3 |
4-5 Yaş | 5.7 ± 0.9 | 3.5 |
5-6 Yaş | 6.0 ± 0.9 | 3.8 |
6-7 Yaş | 6.1 ± 0.9 | 3.9 |
7-8 Yaş | 6.1 ± 1.0 | 3.7 |
8-9 Yaş | 6.3 ± 1.0 | 3.8 |
9-10 Yaş | 6.3 ± 1.0 | 3.8 |
10-11 Yaş | 6.4 ± 1.1 | 3.9 |
Ortalama penis uzunluklarının 2,5 standart sapmasından daha küçük olan penislere mikropenis denir. 16 yaşından büyük olanlar da ortalama penis uzunluğu 13 santimdir, gerdirilmiş durumdayken 9,3 santimden kısa olan penislere mikropenis ya da küçük penis denir.
Normal Penis Gelişimi Nasıl Olur?
Penis anne karnında ve doğumdan sonra birçok hormonun etkisiyle büyür. Penisi asıl büyüten hormon testesterondur. Testesteron hormonu dihidrotestestoran hormonuna dönüşerek penisin büyümesini sağlar. Dolayısıyla penis küçüklüğünün 3 sebebi vardır: a) testesteron salınımının azalması, b) testesteronun Dihidrotestosterona dönüşümünün azalması, c) penisin testesterona cevapsızlığı sebep olur.
Mikro Penisin Nedenleri?
- Hipogonadotropik Hipogonadizim: Küçük penisin % 50 sebebidir. Erkek beyninin hipotalamus kısmından GnRH (Gonodotropin Relasing Hormon) salgılanır. Bu hormon hipofizi etkileyerek FSH (Follikül Stümile Edici Hormon) ve LH (Lüteinize Edici Hormon) hormonlarının salınımına yol açar. FSH ve LH hormonları testisteki leydig hücrelerini uyararak testesteron salınımına yol açar. Testesteron penisi büyüten hormondur. GnRH, FSH ve LH hormonlarının salınımının azalması testesteron hormonunun salınımının azalmasına yol açar. Testesteron salınımının az olması da küçük penise yol açar.
- Hipergonadotropik Hipogonadizim: Küçük penisin % 25 sebebidir. Beyinden salgılanan GnRH, FSH ve LH hormonları normal hatta fazla salınırlar. Fakat testisteki testesteron hormonu salgılayan Leydig hücreleri bu hormonlara yanıt vermezler. Testesteron hormonu salınamaz ve küçük penis gelişir.
- Penisin Testesterona Cevapsızlığı: Küçük penislerin % 15'ine penisin testesteronu duyarsızlığı sebep olur. Testesteronun penisi büyütebilmesi için beş alfa redüktaz enzimi tarafından di hidro epi testestorana (DHET) döndürülmesi lazımdır. Bu enzimin eksikliğinde testesteron DHET'a dönüşemez ve penisi büyütemez Bu duruma penisin testesteron hormonuna cevapsızlığı denir.
- Nedeni bilinmeyen (idiyopatik) küçük penisler: Küçük penislerin %10 grubunu oluştururlar. Neden belli değildir. Genellikle adelosan çağında penis büyümesi normale ulaşır.
- Bazı kromozom veya genetik anomalileri ve cinsiyet gelişim bozuklukları: Cinsiyet gelişim bozukluğu olan bebeklerde doğumdan hemen sonra kan şekeri düşüklüğü, elektrik bozuklukları, hipertansiyon görülebilir. İdrar deliğinin olması gereken yerden daha aşağıda olduğu hipospadias hastalığı penis küçüklüğü ile birlikte olabilir. İnmemiş testis ve torbaların az yada hiç gelişmemiş olması penis küçüklüğü ile birlikte olabilir. Büyüme hormonunun (growth hormon) salınması da mikropenise yol açabilir.
Küçük Penislerde Tanı Nasıl Konur?
Hikaye: Ailede başka bireylerde küçük penis, doğuştan anomaliler ve kısırlık var mı araştırılmalıdır. Sağırlık, körlük, koku alma bozuklukları, gebelik sırasında annenin aldığı ilaçlar araştırılır (Kallman Sendromu, Prader Willi sendromu).
Fizik muayene: Çocukta baş anomalisi ile beraber başka anomaliler var mı araştırırlar. Gerdirilmiş penis uzunluğu ölçülür. Penisin çapı ölçülür. Böylece Gömülü penis mi var yoksa gerçek küçük penis mi var ayrımı yapılabilir. Testisler torbada mı değil mi, testislerin boyutu, idrar deliğinin açıldığı yer değerlendirilmelidir.
Laboratuar Tetkikler: Öncelikle küçük penisin nedeni beyindeki hormon salınımı eksikliğinden mi yoksa testisten mi kaynaklanıyor araştırılmalıdır. Serumda testesteron, kortizol, LH ,FSH, ACTH, büyüme hormonu, tiroit hormonları ve kan şekeri ölçümleri yapılır. Yapılan tetkiklerde testesteron hormonu normalin altında çıkmışsa uyarıcı bir test yapılması gerekir. Bunun için çocuğa Human chorionic gonodotropin (HCG) adlı uyarıcı bir hormon verilir. HCG hormonu testislerden testesteron salınımını arttırır. Eğer HCG verildikten sonra testesteron salınımını artmazsa testislerde bir sorun olduğu anlaşılır. Testesteron artıyor ancak buna karşın penis büyümüyorsa testesteronun penisi etkilemesinde bir sorun olduğu anlaşılır. Ayrıca dışardan dokuyu etkileyen testesteron enjeksiyonu yaparak veya krem sürerek penis büyümesi sağlanıyorsa penisin testestorana duyarsızlığı anlaşılır. Bu tetkiklerle mikropenisin nedeni bulunarak tedavi planı yapılır.
Ultrason: Testislerin boyutları ve testislerin yeri araştırılır. Böbreküstü bezi değerlendirilir.
MR: Hipotalamus ve ön hipofiz bezi görüntülenir.
Kromozom Analizi: Genetik ve kromozum bozukluğu olup olmadığını araştırmak için yapılır.
Laparoskopi: Testisler ele gelmiyorsa araştırma için yapılmalıdır.
Tedavi Nasıl Yapılmalıdır?
Altta yatan nedene yönelik tedavi: Hipofiz veya hipotalamusta hormon salınım yetersizliği varsa, testisler küçük ve retraktil ise HCG verilir. HCG mikropenisli çocuğun yaşına ve kilosuna göre dozu ayarlanarak verilir. Testesteron hormon eksikliğinde testosteron enantat veya proprionat uygulanır. Sonra penis büyümesi değerlendirilir. Ne kadar emildiği tam belirlenemediğinden testesteron içeren kremler pek önerilmemektedir.
Psikolojik destek: Küçük penisli çocuklarda psikolojik değerlendirme de yapılmalıdır. Küçük penisli çocukların bazılarında kapalı ortamlarda işedikleri, eşcinsel yaşamı benimsedikleri ve intihar eğiliminde olabildiği bildirilmiştir. Bu yüzden mikropenisli çocukların penis büyütme tedavileri yapılırken psikolojik yönden de desteklenmeleri gerekmektedir.
Cerrahi tedavi: Önerilmemektedir. Yalnızca hormon tedavisine cevap vermeyen mikro penisli çocuklar cinsiyet bozukluklar açısından da değerlendirilir ve gerekirse buna yönelik ameliyatlar yapılabilir.
