Çocuklarda ağrılı dışkılama ve kabızlığın en önemli nedenlerinden biri de anal fissür’dür. Anal fissür, anüs içinde oluşan travmaya bağlı olarak, bir ya da birden çok çizgi şeklinde makat mukozasının uzunlamasına yırtılması ile ortaya çıkar. Anal fissür çocukluk çağındaki kanlı ve ağrılı kakanın en sık nedenidir. Çatlakların çoğu birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşirler ki bunlara akut fissür denir. Üç haftaya kadar iyileşmeyen fissürlere de kronik fissür denir.
İçindekiler
Resim 1: Anal kanalın ve fissürün şematik görünümü
Anal Fissürün Nedenleri Nelerdir?
Anal fissürlerin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Genellikle olağandan daha sert olan dışkı anüsten geçerken travmaya duyarlı olan dokularda yırtılmalara neden olur. Bu nedenle, kabızlık yakınması olan çocukların çoğunda aynı zamanda anal fissür de vardır. İshalde çok sık dışkılama, bazı antibiyotik ve kan ilaçlarının kullanımı ile anüse yapılan girişimler de (parmakla muayene, derece sokulmaı vs) fissür oluşumuna neden olabilir. Anal fissür, ender olarak Crohn hastalığı gibi bazı inflammatuvar bağırsak hastalıklarının da ilk bulgusu olabilir.
Sert kaka mekanik etkiyle mukozanın yırtılmasına ve fissür oluşmasına sebep olur. Ayrıca internal sfinkter spazmı ve adele spazmı da doku kanlanmasında bozarak mukozada ülsere ve fissüre sebep olur. Anal fissür sıklıkla anüsün arka orta tarafında bulunur. Bu bölgede ki kanlanma daha az olduğu için anal fissür anüsün arka orta kısmında daha kolay gelişir.
Hastaların Şikayetleri Nelerdir?
Anal fissürün başlıca iki bulgusu vardır: Dışkılama sırasında ağrı ve kanama. Ağrı daha önde gelen bulgudur. Henüz bezden çıkmamış bebeklerde gaz ve dışkı çıkarırken ağlamaya yol açar. Büyük çocuklarda ise, kabızlık ve kakayı tutmanın en önemli nedenidir. Derinleşen yırtıklar ise kanamaya neden olur. Bu çocuklarda, dışkı üzerinde çizgi şeklinde ya da dışkılama sonrasında altları temizlenirken kağıda bulaşan taze kan görülür.
Anal Fissürde Tanı Nasıl Konur?
Fizik muayenede, anüse doğru ilerleyen yırtık görülebilir, genellikle anüsün arka tarafında görülmekle beraber bebeklerde herhangi bir yerde de görülebilirler. Kız bebeklerde yaygınlıkla ön orta kısmında bulunurlar. Kronik kabızlığı olan ya da anüsten parmakla muayene yapılan bebeklerde ise birden çok sayıda olabilir. Anal fissür dıştan görülebileceği gibi anüsün içinde de olabilir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Anal Fissür
Bunu görmek için özel aygıtlar ile anüsün içine bakmak gerekir. Ancak, eğer bulgular anal fissüre benziyor ise, özellikle küçük çocuklarda bu incelemenin yapılmasına gerek yoktur. Anal fissür iyileştikten sonra anüsün kenarında dışa doğru bir deri çıkıntısı (sentinel pile) oluşabilir. Hele de kanama varsa bu görünüm yanlışlıkla “hemoroid” olarak tanımlanabilir. Çocukluk çağında hemoroid çok ender olarak görülen bir durumdur. Bu çıkıntı kimi çocuklarda fissür iyileştikten sonra uzun süre kalabilir. Çocuklarda dışkıda kan görülmesinin bir diğer nedeni de “polip”tir. Bağırsak duvarında dışa doğru bir çıkıntı şeklinde ortaya çıkan polip de, aynen anal fissürde olduğu gibi kırmızı renkli taze kanamaya yol açar. Polip kanaması farklı olarak daha çoktur ve dışkılama bittikten sonra da sürer.
Resim 1: Kronik kabızlık ve anal fissürde yaşanan kısır döngü.
Çocuklarda Anal Fissür Tedavisi
Anal fissürlerin çoğu herhangi bir tedavi yapılmadan kendiliğinden iyileşirler. Büyük çocuklar, ağrı duyacakları düşüncesiyle dışkılamak istemez ve tutarlar. Dışkı içerde kaldığı sürece daha da sertleşir ve sert dışkı dışarı çıkarken yırtıkların daha da derinleşmesine neden olur. Aynı zamanda kabızlığa da yol açan bu kısır döngü, anal fissürün iyileşmesinin önündeki en büyük engeldir. Neden ne olursa olsun, fissürün iyileşmesi için dışkının yumuşak kıvamda olması gerekir. Bu nedenle, eğer kabızlık ve sert dışkılama öyküsü varsa, diyet, dışkılama düzeninin sağlanması ve yumuşatıcı şuruplar ile öncelikle buna yönelik önlemler alınmalıdır. Anüsün içine uygulanacak ağrı kesici ve hücresel iyileşmeyi hızlandırıcı pomadlar da tedaviye yardımcıdır. Glyceryl trinitrate krem uygulanması ile internal anal sfinkter spazmı çözülerek anal fissürün iyileştiği görülmüştür. Günlük uygulama 6-8 hafta devam etmelidir. Küçük bebeklerde derece ve fitil gibi uygulamalar bile anal fissür oluşumuna yol açabilir. Bu nedenle, özellikle 2 yaş altı bebeklerde olmak üzere, çok ciddi bir gerekçe (tümör, abse vs) olmadıkça, kesinlikle anüsten parmakla inceleme yapılmamalıdır.
Tıbbi tedaviyle iyileşmeyen vakalarda cerrahi müdahale gerekir. Cerrahi tedaviler fissürektomi, anal dilatasyon ve lateral internal sfinkterotomi şeklinde yapılır. Tıbbi tedavi ile düzelmeyen vakalarda fissürektomi ve kabızlık tedavisi birlikte iyileşme %80 görülür.
Bebeklerde ve Çocuklarda Anal Fissür, izmir, çocuk cerrahisi uzmanı, en iyi cerrah, Bebeklerde ve Çocuklarda Anal Fissür, yenidoğan sünneti, çocuk cerrahisi, yenidoğan cerrahisi, Bebeklerde ve Çocuklarda Anal Fissür, yenidoğan cerrahı, en iyi hekim, çocuk cerrahı, Bebeklerde ve Çocuklarda Anal Fissür, yenidoğan cerrahı
