Çocuklardaki boyun kitlelerinin en sık nedeni lenf bezlerinin büyümesidir (Lenfadenopati). Lenf bezlerinin büyümesi en sıklıkla enfeksiyonlar sonrasında olmasına karşın, kanser ve diğer bazı sistemik hastalıklarda da görülebildiğinden hemen her zaman hastaları ve yakınlarını, anne ve babaları telaşlandıran, hatta telaşın ötesinde de korkutan bir konudur. Bu açıdan önemli bir hastalık bulgusu olabileceği gibi bazen bağışıklık sisteminin vücudu koruma çabasıyla bezelerin büyüdüğü normal bir durum olabilir ve altta yatan sebebin araştırılması büyük önem taşır.
İçindekiler
Lenf Bezi (Lenf Nodu) Nedir?
Lenf bezi büyümesi | Lenf bezleri, lenfatik damarların dağılım yollarında, vücudun boyun, koltukaltı, kasık, göğüs boşluğu, karın boşluğu başta olmak üzere daha birçok bölgesinde bulunan, vücudumuzda toplam sayıları 600 civarında olan nodül şeklinde yapılardır. Normal büyüklükleri 1-2 mm’den 1 cm’ye kadar değişiklik gösterebilir. Lenf nodları bağışıklık sisteminin bir üyesi olarak savunma sistemleri içinde yer alan, lenf dolaşımının ana elemanlarından birisidir.
Vücudumuzda Lenf Bezeleri En Çok Nerelerde Olur?
- Boyun bölgesi
- Boynun iki tarafı, servikal, supraklavikuler
- Çene altı
- Kulak önü ve arkası
- Boyun arka tarafı, oksipital v.b
- Orofarinks, nazofarinks, tonsillerin drenajı nedeniyle boyun bölgesinde sıktır
- Koltuk altı
- Kasık
- Karın boşluğu
- Göğüs boşluğu
- Kol ve bacaklarda, diz arka (popliteal) dirsek ön (kübital bölge)
- Diğer lenfatik organlar, tonsil, dalak v.b
Lenfadenopati İle İlgili Önemli Konular Şunlardır
1. Endişe kaynağıdır!
- Onkolojik bir hastalık olabilir mi? Düşüncesi en büyük kaygı nedenidir. Doğru bir inceleme ve bilgilendirme yapılarak bu kaygıların giderilmesi önemlidir
2. Büyümesi normal mi?
- Lenf bezleri normalde ele gelmezler. Bağışıklık sisteminin kendisine yabancı bir uyarana cevabı ile büyüyebilirler.
3. %95’inden çoğu kanser dışı hastalıklar nedeniyledir. Burada ayrım önemlidir
- Reaktif lenfadenopati: Sık görülen bir sebeptir. En sık enfeksiyona bazen başka nedenlere karşı bezenin savunma amaçlı büyümesidir.
4. Hastalık belirtisi olabilir mi? Evet olabilir.
- Enfeksiyonlar,
- Onkolojik Hastalıklar
- Sistemik hastalıklar
Bazen gereksiz aşırıya kaçan tetkikler yapılırken, bazen de geç kalınabilmektedir. Doğru zaman da doğru yaklaşımın yapılması bu açıdan çok önemlidir.
Lenf bezi büyümesi | Lenf nodları çocuklarda 2-10 yaş arasında elle hissedilebilirler. Lenf nodlarının 2 yaşından önce ele gelmesi nadirdir. İki yaşından önce gözlenen kitlelerde Kistik Higroma, Tiroglossal Kist, Dermoid Kist veya Brankiyal Kistler düşünülmelidir. Tanı genellikle fizik muayene ile konabilir.
Lenf bezleri çoğunlukla enfeksiyonlara bağlı olarak büyürler. Lenf bezlerini büyüten enfeksiyonlar sistemik bir hastalığın sonucu olacağı gibi kulak iltihaplanması, sinüzit ve tonsillit gibi bölgesel bir enfeksiyonun sonucu da olabilir. Bu Lenfadenopatiler genellikle ağrılı olup birkaç gün içinde büyümüşlerdir ve birden fazla sayıda bulunabilirler. Çoğunlukla antibiyotik tedavisi ile küçülürler. Eğer antibiyotik tedavisine rağmen düzelmiyorlarsa cerrahi müdahale düşünülebilir.
Genel anlamda çocuklarda tüm anatomik bölgelerde lenf düğümlerinin 1 cm’den büyük olması lenfadenopati olarak kabul edilir. Ancak;
- Boyun bölgesindeki lenf bezlerinin 20 mm’den büyük olması
- Kasık bölgesindekilerin 15 mm’den büyük olması
- Supraklavikuler (köprücük kemiğinin üstünde beliren) lenf bezlerinin tümü patolojik kabul edilir.
lenfadenopatiler, lenf bezi büyümesi, izmir, en iyi cerrah, en iyi çocuk cerrahı, yenmidoğan cerrahı, yenidoğan cerrahisi, lenf bezi büyümesi, yenidoğan sünneti, lenf bezi büyümesi
Tanı Koyarken Hangi Basamaklardan Geçilir
Lenfadenopatiler (Lenf Bezi Büyümesi)
Hastalığın öyküsü: Ne zaman başladı, beraber başka hangi şikayetler var, hangi incelemeler yapıldı, hangi ilaçları kullandı gibi her türlü ayrıntı hekim tarafından sorgulanır.
Muayene neden önemlidir?: Lenfadenopati ayırıcı tanısında ailenin hastalık ile anlattıklarının yanısıra, muayene çok önemlidir. Lenf bezi iki taraflı mı? Simetrik mi? ağrılı mı? Kızarık mı? Sert mi yoksa lastik kıvamında mı? Birden fazla mı gibi bulgular önemlidir.
Tetkikler: Kan sayımı, kan yayması, diğer kan analizleri, radyolojik tetkikler her hastaya göre değişmekle birlikte gerekebilecek tetkiklerdir.
Lenf nodu Biyopsi: Biyopsi konusu aileyi çok telaşlandıran bir konudur. Vücudumuzda lenf bezelerinin bulunduğu bölgelerde başka nedenlerle oluşan şişliklerde olur. Bunlar, o bölgede olmaması gereken kitleler, o bölgedeki organlarda görülen büyümeler gibi nedenlerle olabilir. Ayırıcı tanıda hekim ayırıcı tanıya göre biyopsi karar almaktadır. Bunlar arasındaki ayrımı önemlidir. Neden? Çünkü altta yatan duruma yaklaşım birbirinden çok farklı olacaktır. Tedavi sebebe göre değiştiğinden önemlidir.
Lenfadenopatiler Ne Zaman Ameliyat Edilmelidir Yani, Ne Zaman Biyopsi Yapalım?
Bu tek cevabı olan bir soru değildir. Aşağıda bazı genel ilkeler verilmiştir. Bu konuları dikkate alarak hekim biyopsi kararı vermelidir. Ancak bunların hastadan hastaya değişkenlik gösterdiğini unutmamak gerekir.
- Lenf bezi 4-8 hafta içerisinde küçülmezse veya büyümeye devam ederse
- Bölgeye göre değişir, boyun için 2 cm, koltuk altı için 1 cm, supraklavikular için ne boyutta olursa olsun, karın boşluğu için 2 cm için genel rakamlar vardır. Ama bunları mutlaka diğer bulgularla birlikte değerlendirmelidir, yanıltıcı olabilir.
- Laboratuar çalışmaları ile hastalığın nedeni aydınlatılamamışsa cerrahi zamanı gelmiş demektir. Yalnız aşağıdaki durumlarda bu süre kısa tutulabilir;
- Çocuk 10 yaşından büyükse
- Vücutta yaygın büyümüş lenf bezleri ile birlikte kilo kaybı, halsizlik, gece terlemeleri, kemik ağrıları ve karaciğer ile dalak büyümesi (hepatosplenomegali) varsa
- Supraklavikuler (köprücük kemiğinin üstünde beliren) lenf bezleri varsa
- Bezeler ağrısızsa
- Boyutları büyümekteyse
Uzun süreden beri devam eden bazı spesifik (özel) Lenfadenopatiler vardır. Bunlar: tüberküloz, brusellozis, sifiliz, sarkoidoz, kedi tırmığı hastalığı, enfeksiyoz mononükleozis, kızamıkçık ve kabakulak gibi bazı viral enfeksiyonlardır.
Tüberküloz lenfadenitte; çoğunlukla akciğer tüberkülozu hikayesi vardır ve %20 oranında iki taraflıdırlar. En sık çenenin altındaki lenf bezleri büyür. PPD testi yapılır, akciğer grafisi çekilerek tüberküloz araştırılır. Çekilen röntgen grafisinde boyundaki lenf bezlerinde kalsifikasyon görülmesi Tüberküloz lenfafenopati tanısı koydurur. Lenf dokusundan biyopsi yapılarak tanı konabilir.
Kedi tırmığı hastalığında; %90 kedi ile temas veya kedi tırmalama hikayesi mevcuttur. Kedinin yanında, köpek ve maymun tırmalamasından sonra da oluşabilir. Tek taraflı, yumuşak, kulağın ön tarafında veya çenenin altında lenfadenopatiler görülür. En fazla koltuk altında lenf büyümesi görülür. Temastan 1-2 hafta sonra ortaya çıkabilir, 30 güne kadar büyümeleri devam edebilir. Tedavi genellikle semptomatikdir. Kendi kendine düzelir.
Aktinomiçesler: Normalde tükrük ve diş yüzeyinde bulunan mikroorganizmalardır. Aslında gerçek lenfadenopati değildirler. Tanı biyopsi ile konur, tedavi uzun süreli antibiyotik kullanılmasıdır.
Toksoplazma; Birden fazla servikal lenfadenopatiler vardır. Tanı biyopsi ve bazı kan tahlilleri ile konur, tedavi uzun süreli antibiyotik kullanılmasıdır.
Tularemi: Lenfadenopati, yüksek ateş, farenjit, hepatosplenomegali ve pnömoni vardır. Tanı biyopsi ile konur, tedavi uzun süreli antibiyotik kullanılmasıdır.
Kawasaki Hastalığı; Çocuklarda görülen akut bir vaskülittir. Başlangıçta tek taraflı servikal lenfadenopatiler vardır.
