Üreter böbrekten mesaneye kadar uzanan böbrekte oluşan idrarı mesaneye taşıyan huni şeklindeki tüp benzeri yapılardır. Megaüreter ise genişlemiş üreter demektir ve bir üreterde veya iki üreterde de görülebilir. Megaüreter gerilmiş veya genişlemiş üreteri tanımlar, genişleme ile birlikte üreter normal işlevini göremez. Çocuklarda üreter çapı genellikle 7 milimetreyi geçmez, bu çocuklarda üreterin çapı genellikle 10’milimetre’nin üzerindedir. Megaüreter idrarın birikmesine ve içerde daha uzun kalmasına neden olur ayrıca idrarın tekrar böbreğe çıkması ile de (VUR) ilişkili olabilir. İdrarın birikmesi ve göllenmesi çocukta idrar yolu enfeksiyonuna neden olur. Bazı çocuklarda böbreklerin çalışması bozulur ve böbrek yetmezliği gelişir.
İçindekiler
Resim 1: Megaüreter üreter çapının normalden daha büyük olması durumudur.
Megaüreter Neden Olur?
Başka nedenlere bağlı olmaksızın gelişen megaüreter anne karnın fetal dönemde oluşur. Bu üreterin gelişim bozukluğuna bağlıdır. Normal gelişimde üreter kas yapısından oluşur, kas dokusunun yetersiz geliştiği yerini fibröz bağ dokusunun aldığı durumlarda megaüreter görülür. Kas dokusu olmazsa üreterin idrarı mesaneye doğru iletmek için yaptığı kıvrılma ve sağma hareketi oluşmaz, üreter normalden daha geniş, hareketsiz olur ve içinde idrar birikir. Megaüreter tek başına görülebileceği gibi başka hastalıklara da eşlik edebilir.
Megaüreterin Bulguları Nelerdir?
Hamilelikte ultrasonografinin yaygın olarak kullanımı ile birlikte bebekler genellikle anne karnındayken doğum öncesi tanı alırlar. Megaüreter ile doğan bir bebekte başka hiçbir yakınma ve bulgu görülmeyebilir. Bu nedenle idrar yolları ile ilgili tetkikler ve takip gerekebilir. Anne karnında tanı almayan ve daha sonra tanı alan çocuklarda ise karında şişlik, idrar yolu enfeksiyonu gibi bulgular ortaya çıkabilir.
Tanı
Problemin ciddiyeti ne zaman ve nasıl tanı konduğu ile ilgilidir. Hamilelik sırasında tanı alan hastalarda doğum sonrası başka bulgular eşlik edebileceği gibi başka bir bulgu da görülmeyebilir. Daha büyük çocuklarda ise genellikle idrar yolu enfeksiyonu sonrası idrar yollarının radyolojik incelemesi sırasında tanı konur. Görüntülemede diğer ileri tetkiklerden yararlanılır.
Ultrasonografi
Böbreklerin ve idrar yollarının yapısı yerleşimi genişleme olup olmadığı mesane duvarının kalınlığı değerlendirilir.
Diüretikli Böbrek Sintigrafisi
Toplardamar yoluyla radyoaktif madde ve idrar söktürücü ilaç verilerek böbreklerden idrarın atımı süresi, genişleme olup olmadığı ve tıkanma bulgusu olup olmadığı gösterilir.
İntravenöz Piyelografi
Damar içine verilen kontrast madde yardımı ile röntgende böbreklerin üreterlerin ve mesanenin yapısı ve böbreklerin nasıl çalıştığı görülür.
Voiding Sistoüretrogram (İşeme Filmi)
Üretradan yerleştirilerek mesaneye uzanan sonda aracılığıyla mesane içine kontrast medde verilir. Mesanenin ve üretranın yapısı, üreterlere kaçış olup olmadığı (vezikoüreteral reflü) görülür.
Kan Testleri ve İdrar Tetkikleri
Böbrek fonksiyonlarını değerlendirilmesine yardımcıdırlar.
Tedavi
Çocuğun yaşına, yakınmaların şiddetine ve bulgulara göre tedavi planı çizilir. Çocuğa idrar yolu enfeksiyonu geçirmesin diye koruyucu antibiyotik başlanabilir. Bazen çocuğunuz büyüdükçe üreterlerdeki genişlemeler azalarak düzelebilir. Eğer idrar yollarında tıkanıklık varsa veya böbreklere kaçış saptanırsa cerrahi düzeltme ameliyatları gerekebilir. Üreterin anormal kısmı çıkarılarak mesane içine normal üreter yerleştirilerek ameliyat sonlandırılır (üreteroneosistostomi).
Ameliyat Sonrası İzlem
drar tetkiki ve üriner sistem görüntülenmesi ile yapılır. Özellikle 1. ve 3 aylarda ultrasonografi, 6. aydan sonra da sintigrafik çalışma yapılır.
