Üreteropelvik bileşke tıkanıklığı idrarı böbrekteki kısımdan(böbrek pelvisi) idrar tüplerine (üreter) ileten kısımda bir tıkanıklık olmasıdır. Yaklaşık olarak 1250 doğumda 1 görülür, erkeklerde 3-4 kat daha sıktır. Olguların yaklaşık üçte ikisi sol taraftadır. Genellikle hamilelik sırasında daha bebek anne karnındayken oluşur. Bu tıkanıklık renal pelvisden üretere geçişte bir daralma olduğu zaman görülür. Bu idrarın birikmesine ve böbreğin hasarlanmasına neden olur.
İçindekiler
Bu durum bazen de böbreğin damarlarından birinin yanlış bir yerden gelerek üreterin üzerinden geçmesi ve üreteri daraltması nedeniyle olur. Daha büyük çocuklarda ve gençlerde bu durum üreteropelvik bölgede bir skar (nedbe) dokusuna bağlı olarak, enfeksiyondan sonra, daha önce geçirilmiş tedaviler veya taş gelişimine bağlı olarak gelişebilir. Çocuklarda en sık tanı alan idrar yolu tıkanıklığı nedenidir. Son yıllarda doğum öncesi yapılan ultrasonografilerin yaygınlaşması ve sıklaşması nedeniyle hamilelik sırasında fark edilmektedir. Bazı çocuklarda doğumdan sonra fark edilebilir. Tıkanıklığın çok şiddetli ve böbreğe zarar verdiği durumlarda yaşamın erken döneminde ameliyat gerekebilir. Çocukların çoğunda izlenmesi gereken daha hafif ve daha geç yaşlara kadar cerrahinin geciktirilebildiği durumlar vardır. Bazı hastalarda ise cerrahi tedavi gerekmez.
Üreteropelvik Darlık Şikayetler
- Erken dönemde hamilelik takiplerinde fark edilebilir
- Yan ağrısı
- Kanlı idrar (hematüri)
- Karında şişlik veya kitle
- Böbrek enfeksiyonu
- Bebeğin yeterli gelişmemesi
- İdrara yolu enfeksiyonu
- Kusma
Üreteropelvik Darlık Tanı
Hamilelik sırasında yapılan ultrasonografi bebek doğmadan böbrek sorunlarını gösterir. Doğumdan sonra veya yakınmalarla gelen hastalarda Böbrek fonksiyonlarını gösteren kan biyokimyası (üre, kreatinin, elektrolitler), böbreğin nükleer çalışmaları (sintigrafi), işeme filmleri (voiding sistoüretrografi), gerekli durumlarda bilgisyarlı tomografı ve intravenöz pyelografi (İVP) tetkikleri yapılır.
Üreteropelvik Darlık Tedavisi
Üreteropelvik bileşke tıkanıklığında ameliyat idrarın akışını rahatlatmak için yapılmalıdır. Küçül bebeklerde genellikle küçük bir yan karın insizyonu ile ameliyat yapılır. Ameliyatta idrarın alışını engelleyen dar ve kusurlu yapı çıkarılarak sağlıklı dokular birbirine birleştirilir. Yeni yapılan idrar yolunun iyileşmesini ve idrara akışını sağlamak için bir tüp idrar yoluna yerleştirilir ve ameliyattan 3-4 hafta sonra çıkarılır. Üreteropelvik bileşke darlığında erken tanı ve tedavi böbrek işlevinin korunmasını sağlar. Hastaların çoğunda uzun dönem sonuçları iyidir. Yenidoğan döneminden itibaren böbreği hasarlanan veya geç tanı alan hastalarda ciddi böbrek işlev bozukluğu olabilir. Üreteropelvik darlık ve cerrahi tedavisi
Resim 1: Tek taraflı hidronefrozu olan ve UPD düşünülen hastalarda bizimde izlediğimiz izlem algoritması.
Resim 2: Ultrasonografide belirtilen RPAPD (böbrek ön arka çapı) sonucuna göre operasyona gitme olasılıkları.
Üreteropelvik Darlık Cerrahi Tedavisi
- Hastanın semptomu varsa yani kitle, ağrı, geçirilmiş piyelonefrit ve taş varsa hemen operasyon planlanabilir.
- Hastanın semptomu yoksa operasyon kararı vermek için en az 2 ultrasonografi ve diüretikli renogram ile ardışık inceleme ve bu incelemedeki değişikliğin değerlendirilmesi güncel protokollerde tercih edilen yöntemdir.
- Operasyon kararı vermede 4 önemli faktör vardır: Pelvis ön-arka çapı, renal parankim kalınlığı, sintigrafide diferansiyel fonksiyonlar ve idrarın böbrekten atılım zamanı (T ½), >20 dakika ise anlamlıdır.
- Cerrahi tedavide başarı oranı %90’dan fazladır. Yapılan ameliyatın adı dismembred piyeloplastidir. Üreteropelvik darlık ve cerrahi tedavisi
Resim 3: Piyeloplasti operasyonunda üreterin dar olan kısmı çıkartılır ve uçlar tekra birbirine dikilir.
